Hoe word ik vrijwilliger in het buitenland

Hoedoe door: Irene Herbers

Bekijk het profiel van Irene Herbers
Aantal Hoedoes: 54

Benodigdheden

• Avontuurlijke geest
• Gezond verstand
• Beetje lef
• Maatschappelijk betrokken gevoel
• Reislust

Stappen

1. 

   Bepaal of je dit echt wilt

   Ontberingen, armoede en leed of dreigend gevaar. Vrijwilligerswerk in het buitenland is niet voor iedereen weggelegd. De eerste vraag die je jezelf dus moet stellen is: Is dit wat ik echt wil? "Ga op zelfonderzoek uit en achterhaal je motieven. Alleen zo kom je erachter of ontwikkelingswerk bij je past", zegt schrijver Marcel.

   Wat zijn veelgehoorde motieven van vrijwilligers?
   "Vrijwilligerswerk in het buitenland is hot en iets goed doen voor anderen is een veelgehoord motief. Maar er zijn er meer, denk aan: persoonlijke ontwikkeling, de hang naar avontuur of nieuwe ervaringen. Het persoonlijke belang speelt dus wel degelijk een rol. ‘Nuttig voor het vrijwilligersproject, maar ook voor mezelf’, is een eigentijds motto. Het avontuur trekt trouwens ook veel vrijwilligers. Zij die dat als motief opgeven, willen meer zien dan de toeristische highlights; zij willen het land en zijn bevolking leren kennen. Steeds meer mensen willen geen toerist zijn, maar echt onderdeel uitmaken van het dagelijks leven. Het drinken van een kopje koffie met een local, uitgenodigd worden voor een feest of mee naar het huis en gezin van die aardige lokale reisbegeleider."

2. Zoek een passend project

   Hoe vind je ‘jouw’ project binnen de duizenden mogelijkheden? Dat is volgens Marcel best een tijdrovende klus. Maar wie je ook bent, in welke periode je ook wilt gaan en welk budget je ook hebt, er is altijd wel iets te vinden dat goed bij je past.

   Marcel: "Wil je naar Afrika of naar Zuid-Amerika? Wil je mensen helpen of sluit je je liever aan bij een natuurproject? Ga je met een reisorganisatie of ga je voor je eigen stichting? Loop alle mogelijkheden door en zet ze op een rijtje. Hoe je aan de mogelijkheden komt? Doe inspiratie op via Internet, want daar staat alles wat je zoekt. En zie je door de bomen het bos niet meer? Klim in de telefoon en babbel met een reisorganisatie die vrijwilligers uitzendt."

3. Bereid je goed voor

   Dat lijkt een open deur, maar een grondige praktische voorbereiding en de juiste informatie zijn erg belangrijk. Marcel: "Je kunt van alles en nog wat regelen, maar als je niet goed bent voorgelicht, is de kans aanzienlijk dat je vroeger dan verwacht thuiskomt. Neem je bijvoorbeeld niet de tijd om te acclimatiseren in Cuzco, dan krijg je hoogteziekte. Tips vooraf over het voorkómen van diefstal en hoe te handelen als het je toch overkomt, maken mensen bewuster van hetgeen ze gaan doen. Door je ergens vooraf op in te stellen, kun je iets beter relativeren wanneer het je overkomt. Het is niet voor niets dat onwikkelingsorganisaties aan intensieve voorlichting doen. Thema's die daar voorbij komen zijn: gezondheid, veiligheid, klimaat, verzekeringen, reisapotheek, culturele do’s en don’ts, reisbagage enz. De kans van het slagen als vrijwilliger in het buitenland stijgt er aanzienlijk door."

4. Zoek sponsors, doe aan fondsenwerving

   Wil je de kosten van je reis drukken? Dan helpen subsidies. In Nederland zijn er veel potjes en stichtingen voor het verkrijgen van subsidie, maar niet iedereen kent de weg ernaartoe. Charter ook familie en vrienden om je project te ondersteunen.

5. Ga ook voor persoonlijke groei

   Naast het goed willen doen voor anderen, speelt ook het persoonlijk belang een rol. De vrijwilliger van tegenwoordig wil avontuur, hij of zij wil sterker worden en ervaring opdoen. Daar heb je immers wat aan als je weer terug bent. Deze drive lijkt wat egoïstisch, maar dat is het volgens Marcel niet. "Ook de vrijwilligersorganisatie heeft daar baat bij. Mensen die uit zijn op persoonlijke groei zijn initiatiefnemers. Het zijn doeners, ze steken de handen uit de mouwen, zijn betrokken en blijven niet als een dood vogeltje in een hoekje zitten."

6. Probeer het via je bedrijf te regelen

   Vrijwilligerswerk doen in de baas zijn tijd. Dat moet reislustige werknemers als muziek in de oren klinken. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is een toverwoord, het fenomeen is sterk in opkomst. Er zijn bedrijven die hun werknemers - met het oog op MVO - de kans bieden om aan een vrijwilligersproject mee te werken. Zo is er een Nederlands bouwbedrijf dat zijn medewerkers naar India laat gaan om watertorens en ecotoiletten te bouwen. Marcel daarover: "Vroeger kreeg je bijna ruzie met je werkgever als je aangaf er een paar maanden tussenuit te willen, maar dat is gelukkig aan het veranderen. Werknemers worden steeds gemakkelijker door hun baas naar het buitenland uitgezonden. Iemand erop uit sturen is een prima middel om het imago van het bedrijf op te poetsen en bedrijven doen het ook om werknemers aan zich te binden."

7. Word een professional

   Heb je de smaak van ontwikkelingswerk eenmaal te pakken, dan kun je een loopbaan als professioneel wereldverbeteraar overwegen. Marcel: "De grote hulporganisaties zenden in principe geen onbetaalde vrijwilligers uit naar ontwikkelingslanden. Wel betaalde krachten, dus word een professional. Bij veel hulporganisaties, bijvoorbeeld Artsen zonder Grenzen of Het Rode Kruis, kun je terecht om noodhulp te gaan verlenen in crisisgebieden.  Elk jaar worden er honderden dokters, verpleegkundigen en technici uitgezonden om medische assistentie te verlenen aan slachtoffers van oorlogen, conflicten en rampen, waar ook ter wereld. Officieel is dit geen vrijwilligerswerk, al doe je wel precies hetzelfde werk."

8. Leer te incasseren

   Wat zijn de minder leuke kanten aan vrijwilligerswerk in het buitenland?
   Marcel: "De confrontatie met schrijnende armoede vinden veel  vrijwilligers niet gemakkelijk. Je moet daar echt tegen kunnen. Los van de armoede kunnen mensen ook last krijgen van een cultuurshock en dat overkomt niet alleen beginnelingen. Ook doorgewinterde reizigers kunnen er last van krijgen. Meestal betreft dat mensen die zichzelf hebben overschat. Frustratie is ook een emotie die nogal eens voorkomt bij vrijwilligers. Dat overkomt de heuse wereldverbeteraars die hun doelen niet halen of waarbij projecten - om allerlei redenen - niet van de grond komen. Het gebeurt niet vaak, maar het komt voor dat vrijwilligers geconfronteerd worden met lokale mensen die om financiële en materiële gunsten vragen. Benaderd worden met verzoeken als “Give me money” of “Give me your mobile telephone” kan een vervelend gevoel geven. Maar daar leer je mee omgaan en iedereen moet daar zijn eigen weg in zien te vinden."

9. Lees 'Hoe word ik vrijwilliger in het buitenland'

   Marcel Gansevoort, de geinterviewde uit deze Hoedoe heeft samen met tientallen vrijwilligers het boek 'Hoe word ik vrijwilliger in het buitenland' geschreven'. Dat boek staat vol ervaringen en belevenissen van vrijwilligers, het is prima leesvoer en iedereen die aan de slag wil in het buitenland komt zo goed beslagen ten ijs. Vind jij het leed in de wereld onacceptabel?  Zo kun je er iets aan doen. 

Do's

• Ken een paar woorden en zinnen in de lokale taal. Op de projecten waarnaar je wordt uitgezonden wordt - met uitzondering van Latijns-Amerika - wel Engels gesproken. Maar iemand die een paar lokale begrippen, basiswoorden en zinnen spreekt, heeft snel een streepje voor. Taal is een goede ijsbreker en prima smeermiddel in de communicatie tussen jou en de lokale bevolking. Er kunnen deuren voor je opengaan die voor anderen gesloten blijven. Trouwens! Voor Latijns-Amerika geldt dat je wel Spaans moet kunnen spreken. Zorg in ieder geval dat je de basis kent zodat je je verstaanbaar kunt maken
• Wees flexibel. En misschien is dat zelfs het belangrijkste van allemaal. Realiseer je goed dat de dingen vaak niet lopen zoals je had verwacht. Toon in dat soort gevallen begrip en laat je niet negatief uit over de mismatch tussen jouw verwachtingen en de werkelijkheid. Flexibiliteit is een belangrijke voorwaarde om te genieten van de levenservaring die je opdoet tijdens een project
• Verdiep je in de geschiedenis, de cultuur, de politieke situatie en de gebruiken van het land waar je heen gaat. De organisaties die vrijwilligersprojecten in het buitenland verzorgen, hebben meestal een voorbereidingsprogramma met informatiedagen. Die zijn er niet voor niets, ga er dus heen. Jezelf inlezen is ook een aanrader, begin daar niet te laat mee
• Wil je behalve werken ook reizen? Plan daar dan voldoende tijd voor in. Zorg ervoor dat je plannen in balans zijn. Blijf niet te kort op een project, maar ook niet te lang

Don'ts

• Schiet niet door in de voorbereiding. Iemand die alles in de hand wil houden, komt - hoe gek het ook klinkt - juist vaker voor vervelende verassingen te staan. Laat dus ruimte over voor verwondering
• Uit je boosheid of teleurstelling niet. Wat er ook is gebeurd, onderdruk je boosheid en blijf vriendelijk. Het verliezen van je zelfbeheersing betekent in veel landen gezichtsverlies. Dat werkt tegen je
• Eerst reizen, dan werken. Doe dat niet, plan het andersom! Een vrijwilligersproject plan je het beste aan het begin van de reis. Doe je het andersom dan bestaat de kans dat je nooit op je project aankomt. Onderweg ontmoet je veel reizigers. Door hun enthousiaste verhalen loop je de kans dat je je plannen gaat wijzigen en meestal sneuvelt het vrijwilligerswerk dan als eerste. Behoorlijk lastig en irritant voor de mensen op de projecten die rekenen op jouw komst

Bron