Hoe haal ik het beste uit mijn reis over het Trans Mongolische spoor
Document acties
- Moeilijkheidsgraad: goed te doen
Benodigdheden
- Treinticket
- Visum voor Rusland, Mongolië en China
- De Roebel (RUR), de Tugrik (MNT), de Yuan (RMB)
- Reisverzekering
- Makkelijk zittende kleding
- Eten, versnaperingen en drinken voor onderweg
- Toiletpapier
- Toiletartikelen
- Handdoek en washandje
- Kussensloop
- Plastic eetgerei, bord en beker
- Lichte bagage
- Spullen om jezelf (en anderen)te entertainen
- Reisgids
- Fotocamera
Stappen
-
Let goed op je spullen op het station in Moskou
Het vertrekpunt van de Trans Mongolië Express is hetzelfde als dat van haar broertje: het perron van het Jaroslavskaja station in Moskou. Wees op tijd, treuzel niet en let op je spullen. Het geld van een reisgenoot werd gestolen na het kopen van fruit op het station. Dat wil niet zeggen dat je op het station in Moskou niets kunt kopen, maar wel dat je vreselijk goed op je portemonnee moet letten. Als jij dat niet doet, nemen schurken die taak graag van je over.
Spurt naar je wagon zodra de lange trein piepend tot stilstand komt. In mijn geval was de Trans Mongolië Express laat. Ik had slechts een kwartiertje om in te stappen. Aangezien het nummer van mijn wagon ontbrak (1, 2, 3, 6…) had ik elke seconde van dat kwartiertje nodig. Juist toen ik mijn rugzak installeerde op het bed in mijn coupé ging de trein rijden. Ik was dus net op tijd.
-
Maak kennis met je rijtuiggenoten
Spannend. Je kunt ze van tevoren niet uitkiezen, maar ze zijn cruciaal voor het welslagen van de treinrit. Meer dan honderd uur op een paar vierkante meter met mensen die je niet kunt uitstaan, kan erg lang duren.
Reisfragment
“Gelukkig zitten in mijn coupé vier landgenoten met wie ik het direct goed kan vinden. Onze rechterburen zijn twee jonge Chilenen en twee coupés verder zitten twee uitgelaten Australische meiden. De coupé aan het einde van de gang is bezet door een chagrijnige Rus met een net zo nors kijkende vrouw en een Mongoolse monnik met vredige uitstraling. Mijn overige rijtuiggenoten zijn Mongoolse handelaren. Het klikt goed in onze coupé, we zitten qua humor op dezelfde golflengte en daarmee hebben we mazzel, zo vinden we met z’n allen. In ons rijtuig zitten nauwelijks toeristen, we zijn omringd door handelaren die dag en nacht slepen met spullen. Coupés puilen uit met lakpumps, gympen, slippers, plafondlampen, paraplu’s, cosmetica, vooroorlogse mode, tasjes, dekens waarop prints van valse tijgers en panters, medicijnen en sigaretten. De Mongoolse kooplui zijn constant in de weer om hun goederen te verstoppen en ze vervolgens weer te verplaatsen. Tussen de bedrijven door worden er spullen verhandeld. Overal: op de gang, in de coupés, uit het raam en op de perrons." -
Acclimatiseer!
Een reis met de Trans Mongolië Express is een plezierige en rustgevende manier om een reis te beginnen. Of je nu wilt of niet, acclimatiseren zul je. Niks moet, alles mag en de cadans van de trein zorgt ervoor dat je het jachtige leven snel achter je laat. Het ritme van de trein is de nieuwe biologische klok.
-
Socialiseer met Mongoolse handelaren
Het is moeilijk om contact te krijgen met de Mongoolse handelaren op de trein. Hebben ze genoeg van de volkstammen toeristen die het gros van de treinstellen bezetten en hun reilen en zeilen verwonderd gadeslaan? Zien ze ons als gierige pottenkijkers die niks kopen en alleen maar in de weg lopen?
Reisfragment
“Al doen mijn coupégenoten en ik verwoedde pogingen tot socialiseren, de handelaren bemoeien zich liever niet met ons en sluiten hun coupédeuren als we vol interesse naar binnen kijken. Behalve de jonge Aggi dan, die is anders. Met stoere blik, een nonchalante tred en een vettige lok die hij telkens achterover zwaait, struint Aggi door het gangpad. Altijd als hij onze coupé passeert, gluurt hij door de open deur naar binnen. Dag één sleept hij de hele tijd met broeken, slippers en dozen vol pillenstrips. Op dag twee probeert hij ons ons oranje en rode kniebroeken aan te smeren voor twintig dollar. Iets later komt hij aanzetten met ordinaire, zwarte lakpumps en daarna met roze slippertjes met elegant vrouwelijk, doch spuuglelijk hakje. 'Olééé, olé, olé, olé, olééé', horen we de derde dag. Onze semi-coole vriend loopt zingend voorbij en gluurt weer eens vanachter zijn lok naar binnen. Op zijn zwarte haren prijkt een knaloranje zonnebril en Aggi moet er zelf ook om lachen." -
Drink en eet in de restauratiewagon
Er zijn drie mogelijkheden om aan eten en drinken te komen onderweg: de restauratiewagon, de samovar (een op hete kooltjes gestookte waterketel) en het perron waar baboeschaka’s hun waar verhandelen en waar je eten en drinken in kioskjes kunt kopen. Voor iemand die graag mensen ontmoet, is de restauratiewagon the place to be voor een natje en een droogje.
Reisfragment
Op de enige plek met airco, pivo, wodka en champagnski is het gezellig socialiseren met mensen uit allerlei landen. De uitbater in onze trein is Sacha. Het is een bonk van een ongeschoren Rus met handen als kolenschoppen, tattoes, grijs krullend haar, grote snor, brutale grijns en diepblauwe ogen. Luna is de knappe serveerster met minuscuul rokje, prachtige benen en megahakken die ze na 24 uur serveren verruilt voor sloffen. ‘Chieken, zoep, miet' is Luna’s menukaart. Terwijl wij door de schommelende wagon schuifelen presteert deze jonge Russische vrouw het om op joekels van hakken en zonder te morsen, dampende koppen soep te serveren. De restauratiewagon is 24 uur per dag open, de alcohol vloeit er rijkelijk en het is er fantastisch socialiseren met toeristen en handelaren." -
Koop bij de baboeschka’s
Op elk perron bieden de moedertjes van Rusland (baboeschka’s) verse snacks aan. Je koopt ze voor een schijntje en soms zijn ze verbazend lekker. Tijdens de stops kun je ook kleine inkopen doen bij kraampjes en kiosken op het perron. Blijf wel dicht in de buurt van de trein, want voor je het weet is hij pleite.
-
Neem schoonmaakdoekjes mee
De buitenkant van de ramen van de Trans Mongolië Express worden gedurende de zes dagen rijden flink vuil. Neem schoonmaakdoekjes of iets dergelijks mee om de ramen van de coupe schoon te maken.
-
Geef Mongoolse kooplui de ruimte
Tussenstops vormen een welkome afleiding van het trage leven in de trein. Terwijl toeristen luieren en socialiseren slepen de Mongoolse handelaren de hele dag met grote en kleine pakketten. De Trans Mongolië Express is een rijdende winkel. Het schouwspel van koop en verkoop tussen Russen en Mongoliërs is prachtig om te volgen, maar je moet de handelaren wel de ruimte geven: de trein is hun broodwinning, deals moeten in no-time gesloten worden.
Reisfragment
“De klok in de trein tikt gestaag door en tussenstops vormen een welkome onderbreking van het trage leven op het spoor. Weer of geen weer, op elk Siberisch perron staan tientallen (soms honderden) Russen gretig uit te kijken naar de komst van nieuwe mode uit Moskou. Dat de trein over niet al te lange tijd zal gaan stoppen, merken we aan de onrust en de toenemende bedrijvigheid van de Mongoolse kooplui in onze wagon. Opgewonden handelaren, beladen met koopwaar en dummy’s van vrouwentorso’s in sexy bloesjes of topjes, beginnen zich in het gangpad te verzamelen. Een lange stoet verkopers kissebist om de beste plek, die zo dicht mogelijk bij de uitgang is. Is het perron nog maar net in zicht, dan vliegen de deuren al open: één voor één springen de gretige kooplui uit de steeds langzamer rijdende trein. Koopgrage Russen sluiten hen in en zodra de trein stilstaat stormen de kooplui achterin naar voren. Waag het niet hen de weg te blokkeren, want voor de handel moet alles en iedereen wijken. Sta je in de weg, dan krijg je een snauw, een dauw of een vuile blik toegeworpen. Kan de tijd toeristen gestolen worden, voor kopers en kooplui is elke minuut geld. Deals moeten snel gesloten worden. Zeer snel, want in het gunstigste geval stopt de trein slechts twintig minuten. Zelfs bij een stop van vijf minuten stopt worden er spullen verhandeld. Vrouwelijke handelaren hangen uit half geopende ramen en schreeuwen de prijzen van bengelende gympies en tasjes naar iedereen die het wil horen.” -
Treinstop? Hou de provodniki in de gaten
Grijs mantelpakje, petje, hoge hakken. In elk rijtuig werken twee provodniki. Dat zijn de treinstewards en als het goed is staan zij volledig at your service. De provodniki moeten het rijtuig schoonhouden, de samowar opstoken, mogelijke problemen oplossen, de tickets controleren en soms verkopen (lees: doorverkopen). Als je uitstapt tijdens de tussenstops is het zaak om de dames en/of heren goed in de gaten te houden, want zij geven een signaal dat de trein weer gaat rijden. Alle passagiers worden er uitentreuren voor gewaarschuwd: mis de trein niet! Maar om dat wel te doen, hoef je geen baanbrekende toeren uit te halen. Dat is een simpele kwestie van eventjes niet opletten. Er is namelijk geen vertreksignaal, de trein begint gewoon te rijden. De provodniki zijn – als het goed is – wel met je begaan. Sta je in de buurt, dan wenken ze je. Sta je te ver weg, dan niet. Wat je ook doet, blijf naar de trein kijken: voor je er erg in hebt, is hij ervandoor en je kunt pas zeven dagen later weer weg. Verstoken in een Siberisch gehucht.”
-
Schrik niet als Mongoolse handelaren ’s nachts aankloppen
Dat treinen zich uitstekend lenen om smokkelwaar te verstoppen, maakt de Trans Mongolië Express snel duidelijk. De handelaren verbergen hun spullen overal: als je pech (of juist geluk) hebt ook in jouw coupé. Iedereen kan ’s nachts of overdag verrast worden door een onverwacht gebonk op de coupédeur. Eenmaal geopend stapt een Mongoolse handelaar onverschrokken binnen. Die persoon klimt vervolgens op het bovenste bed, schroeft wat aan het plafond en haalt wat spullen uit een met handel volgestouwde ruimte. Is het verstopte handelswaar gecheckt, aangevuld of weggehaald, dan verdwijnt je onvoorziene gast, wederom zonder blikken of blozen.
-
Wees beleefd tegen autoritaire douanebeambten
Bij de Russische en Mongoolse grens wordt de trein van onder tot boven doorgelicht. Op dat moment gaat er voor de treinreizigers letterlijk en figuurlijk een nieuwe wereld open. Alles wat open kan, wordt door grenswachten geopend. Eventuele vluchtwegen (de ramen) worden daarentegen hermetisch gesloten. In de trein wordt het om te stikken. Douanebeambten verdwijnen met een zaklamp in de kruipruimtes boven het plafond. En je zult ook merken dat het gangpad groter (lees: dieper) is dan je eerder vermoedde: een gestreept, kitscherig tapijtje verhult enorme ruimtes vol handel. De douanebeambten nemen hun werk serieus. Zij nemen nors je paspoort in om die te controleren. Blijf rustig en beleefd als ze onverstaanbare woorden naar je snauwen. Maak geen grapjes of opmerkingen in hun bijzijn. De beambten kunnen je – als zij dat willen – veel ellende bezorgen.
Schrik niet bij de Russisch – Mongoolse grens
Maak je geen zorgen als je paspoort bij deze grens in een grote aktentas verdwijnt. Je krijgt het geruime tijd later terug voorzien van de nodige stempels. En trap ook niet in de Mongoolse verzekering die sjacheraars in uniform je proberen aan te smeren. -
Schrik niet van gestommel in de hangar
In een Chinese grensplaats rijdt de Trans Mongolië Express een felverlichte hangar binnen. Hydraulische liften tillen de wagons en hun passagiers een paar meter op omdat het brede onderstel van de trein wordt vervangen door een smallere versie. Het spoor in China is namelijk smaller. Treinofielen kunnen deze wisseltruc filmen of fotograferen. Maar dat betekent wel dat je lang buiten moet blijven. Voor de overige passagiers is het slecht slapen. De wisseltruc met onderstellen bezorgt je instabiele en schommelige momenten.
