Hoe trotseer ik India

Document acties

Moeilijkheidsgraad: uitdagend

Onvoorstelbare armoede, iedereen wordt er afgezet en loopt grote kans om opgelicht te worden. Of ziek! Sacha Kester was vier jaar correspondent van de Volkskrant in Islamabad (Pakistan) en New Delhi (India). Als iemand weet hoe je India trotseert... Twaalf tips van een ex-correspondente.

Hoedoe door: Irene Herbers

Bekijk het profiel van Irene Herbers
Aantal Hoedoes: 54

Benodigdheden

Geduld
Respect
Inentingen en diacure
Een camera en foto’s van thuis
Lichte, wijde en bedekkende kleding
Gezond verstand

Stappen

Bereid je goed voor

Hoe je dat precies doet? De voorbereiding begint volgens Sacha met je neus in de boeken. "Begin met je goed in te lezen, want India is een enorm land, met ongelofelijk veel mogelijkheden. Wil je naar de voetheuvels van de Himalaya, waar de Tibetaanse gemeenschap in ballingschap leeft, of ga je liever op strandvakantie in Goa? Wil je op een woestijnreis langs de paleizen van Rajasthan of naar de tempels in het zuiden? Als je maanden de tijd hebt, kun je rustig aankijken hoe het allemaal loopt, maar met een schamele twee, drie weken vakantie, moet je van tevoren keuzes maken. Je kunt natuurlijk met een reisorganisatie mee, dan krijg je alle highlights te zien, maar je kunt die highlights ook uit hun folders overnemen en alles daar omheen zelf organiseren. Hou tijdens de planning ook rekening met het klimaat. Grote delen van het noorden zijn alleen in de zomer toegankelijk (de weg dwars door de Himalaya naar Leh, de hoofdstad van Ladakh, is maar zes tot tien weken per jaar open), terwijl Rajasthan van mei tot en met augustus veel te warm is. Geloof me, tijdens de moesson lig je liever niet in Goa op het strand."
Vermijd ziek worden. Als de pest.

Bijna iedere reiziger wordt volgens Sacha ziek in India. Nu is een beetje reizigersdiarree niet zo erg, maar tyfus, dysentherie, malaria en knokkelkoors wil je niet oplopen. Sacha over ziektes en enge beestjes.

"De grootste ellende kun je voorkomen door voor vertrek langs te gaan bij de GGD en je te laten vaccineren. En natuurlijk ook door simpelweg je gezonde verstand te gebruiken. Toch worden de voor reizigers bekende leefregels steeds weer gebroken: drink geen kraanwater, eet alleen fruit dat nog in de schil zit, eet geen salades (gewassen met kraanwater) en neem frisdrank zonder ijsblokjes (gemaakt van kraanwater). Was voor het eten en na toiletbezoek altijd je handen. En zwem niet in stilstaand water. Of je malariatabletten slikt, is een afweging die je zelf moet maken – ik zelf wilde het niet, want dan zou ik vijf jaar lang chemische rommel moeten slikken, maar voor een vakantie van twee weken kan dat geen kwaad. Als je het doet, maak de kuur na thuiskomst dan ook af!
Veel ziektes (malaria, knokkelkoorts) worden overgedragen door muggen. Overdag dus smeren met zonnebrandolie, en ’s avonds met DEET. En draag lange mouwen, lange broeken en schoenen met sokken. De knokkelkoortsmug (zwart met witte streepjes) prikt trouwens ook overdag. Bij een epidemie (en daarover lees je alles in de lokale Engelstalige kranten) moet je dus ook voor zonsondergang aan de DEET.
Enge beestjes ga je tegenkomen, zeker als je tijdens de moesson reist. Beste advies: knop in je hoofd omzetten. Kakkerlakken zijn wel smerig, maar ze bijten niet. En trap ze niet dood! Als je dat doet, dan komen de eitjes die ze onder hun schild dragen, in je schoen terecht!"
Bedek je lijf

De gulden kleedregel van Sacha: draag katoenen en wijde kleding die een beetje bedekkend is. De ex-corespondente daarover: "India is warm (in de zomer zelfs moordend heet) en zelfs al is India geen islamitisch land, preuts zijn ze wel. Als je toch per se bloot wilt, zijn een blote buik en een klein beetje decollete beter te verteren dan een blote knie (denk aan de sari). Jezelf in de lokale klederdracht steken heeft wisselend succes: er zijn maar weinig westerse vrouwen die een sari kunnen dragen, maar de shalwaar kameez (wat letterlijk broek shirt betekent) is praktisch, en elegant. Ze zijn ready-made te koop in de steden, maar je kunt ook naar een stoffenwinkel, die hebben bijna allemaal een kleermaker in de kelder verstopt. Zoek een stofje uit dat je echt mooi vindt, en laat een Indiase kameez maken die je ook thuis op een spijkerbroek zou kunnen dragen. Het kost meestal zo’n vier dagen om er eentje te maken, doe dat dus niet als je op doorreis bent. Westerse kleding laten namaken (je lievelingsbroek die bijna versleten is) raad ik je af. Dat is bij mij vrijwel altijd op een teleurstelling uitgelopen."
Snauw bedelaars niet af

Gezinnen die op straat leven, kinderen die bedelen, melaatsen – je gaat het volgens Sacha allemaal zien. Dat is soms, en zeker in het begin, moeilijk, maar hoe hard het ook klinkt, je went er volgens haar verbazingwekkend snel aan. Sterker nog: onbeschofte reizigers die bedelaars afblaffen zijn volgens Sacha geen uitzondering. En dat gaat de journaliste een stapje te ver!
"De meeste reizigers ontwikkelen een soort ‘code’ voor zichzelf. De een geeft alleen aan kinderen, de ander juist niet. En terwijl de ene reiziger liever een grotere som geld aan een persoon per dag geeft, kiest de volgende ervoor om zoveel mogelijk mensen slechts een paar muntjes te geven. Er zijn geen regels, en het is niet te zien welke bedelaar het geld voor zijn gezin gebruikt, en welke het moet afstaan aan een zogenaamde bedelbaas. Waar het mij om gaat is dit: bewaar in elk geval respect voor deze mensen want ze bedelen niet voor hun lol. Zolang je nog in Nederland achter je computer zit, klinkt dat erg belerend, maar als je de hele dag belaagd wordt door hordes kinderen die ‘one pen, one rupee’ willen, willen veel mensen nog wel eens gaan snauwen en schreeuwen. Dat heeft geen enkele zin: zo’n buitenlander die zijn geduld verliest, lokt alleen maar meer reacties uit, ze vinden dat prachtig. Daarbij is het natuurlijk ook te gek voor woorden dat jij lekker op vakantie bent en iemand die echt niets heeft, niet eens met fatsoen kunt behandelen. Last van het gebedel? Los het met humor op, ga niet uit je toren. En die kinderen? Geen pennen of rupee geven! Ze gaan die pen echt niet op school gebruiken en je maakt het voor de volgende reizigers alleen maar moeilijker."
Geef staarders een kans

"Een van de grootste irritaties van reizigers in India, is dat je nooit alleen bent. Dat is niet zo gek in een land met meer dan een miljard inwoners, maar ze zitten je ook nog eens schaamteloos, met open mond, aan te gapen. Zeker als je als vrouw in bikini op het strand ligt – dan is het niet alleen nieuwsgierigheid, maar inderdaad ordinaire geilheid. In dat laatste geval mag je iemand erop wijzen dat ‘ie onbeschoft is (op die manier horen Indiase mannen ook niet naar elkaars vrouwen te staren) maar als je wilt dat het effect heeft, kun je beter een mannelijke reisgenoot op de staarder af sturen. Bij al het andere staren (op straat, bij een tempel, in de bus) heeft reageren geen enkele zin – zie ook bij bedelaars. Het wordt in India domweg niet als onbeleefd ervaren. Knop om. En terug staren (waarvan ze dus niet gaan wegkijken). Hartstikke leuk om mensen ongegeneerd te kunnen bestuderen."
Laat je rondrijden en loop veel

Door India kun je op velerlei manieren reizen. Sacha gaf zelf de voorkeur aan zelf rijden in haar eigen auto, maar die luxe hebben de meeste reizigers niet. Sacha: "Toen ik uit India vertrok waren ze er nog niet, maar de low cost maatschappijen zijn een uitkomst voor wie kilometers wil maken in dit sub-continent. Je ticket koop je gewoon op het Internet. Verder beschikt India over een heel goed railnetwerk. Je zit misschien wel twintig uur in de trein, maar je ziet iets van het land en je kunt bijna overal komen. Alleen de Himalaya is een probleem. Tussen bijna alle plaatsen die toeristen aantrekken rijden ook bussen. Zelf ben ik er niet zo gek op, omdat ze levensgevaarlijk kunnen zijn. Maar ik had dan ook de luxe van een eigen auto. Auto’s huren zonder chauffeur kan niet, maar met chauffeur wel. Je kunt behoorlijk afgezet worden als je een taxi neemt vanaf een toeristische plek of een duur hotel, maar als je bij een doorsnee taxistandplaats vraagt naar de prijs van een auto voor vier uur, blijkt dat spotgoedkoop te zijn. (Reken op zo’n vijf euro per uur.) Laat je lekker rondrijden door bijvoorbeeld Delhi, van plek naar plek, met een auto die onder een boom op je staat te wachten. Gun jezelf die luxe in de grote steden omdat je in India toch al constant op honderd dingen tegelijk gespitst bent. Laat je dus lekker rondrijden. En ga ook veel lopen door steegjes en winkelstraten!"
Vlak je medereizigers niet uit

Sacha is in de ruim vier jaar dat ze in India gewoond heeft, nog nooit beroofd of overvallen. "En dan ben ik als journalist ook nog eens op de vervelendste momenten op de vervelendste plekken geweest. Gezond verstand is natuurlijk onontbeerlijk: zwaai niet openlijk met dikke stapels geld en laat je portemonnee niet onbeheerd liggen als je naar het toilet moet. Hou je bagage in de trein in de gaten en klink je koffer of rugzak vast met een kettingslot of kabeltje. Doe je hotelkamer goed op slot. En dat hele donkere steegje loop je ’s nachts niet in je eentje. Maar zelfs in sloppenwijken in India is de kans op een overval zeer gering. De grootste dieven zijn vaak medereizigers."
Zet je zinnen niet op het nachtleven

"Behalve in Goa en Bombay (of eigenlijk tegenwoordig Mumbai) kun je niet echt goed stappen. Het zit domweg niet in de cultuur om met zijn alleen een biertje te gaan drinken. Indiërs trouwen meestal met degene die hun ouders voor hen hebben uitgezocht. Dat geldt ook voor jongeren die goed zijn opgeleid en in het buitenland hebben gewoond. Jongens en meisjes zitten ’s avonds dus niet met elkaar in een bar te flirten. Vrouwen horen al helemaal niet in het openbaar te drinken en te roken. De armen hebben er trouwens geen geld voor, en de rijken die wel uitgaan, laten zichzelf graag in hun designerkleding in hippe tenten in de buitenwijken zien. In de grote steden heb je wel clubs, maar die zijn schreeuwend duur en zitten meestal in vijfsterrenhotels. Op toeristische plekken heb je ook tentjes waar mensen bij elkaar komen, maar daar zul je alleen medereizigers vinden."
Laat foto's van thuis zien aan Indiërs

"India is ontzettend fotogeniek dus die camera moet mee. De meeste mensen hebben er ook geen probleem mee als je ze fotografeert, maar er zijn stammen, bijvoorbeeld in het oosten, die het absoluut niet willen hebben. Zelf foto’s meenemen is een goed idee als je serieus contact wilt leggen met Indiërs (bijna iedereen zegt dat te willen, maar ik ben weinig toeristen tegengekomen die verder kwamen dan hun hoteleigenaar). Laat foto’s zien van je familie en van waar je vandaan komt. De mensen waarderen dat echt en kunnen je er nog uren over doorzagen."
Lees het werk van grote schrijvers

"India heeft veel grote schrijvers voortgebracht dus neem die boeken mee op je vakantie in plaats van een thriller in een Amerikaanse setting. Het is heerlijk om over de rand van je boek heen te kijken en in dezelfde exotische omgeving te zitten als de hoofdfiguur – en vaak maakt het nog veel duidelijk over de onbegrijpelijke samenleving om je heen ook. Aanraders zijn: Vikram Seth, Een geschikte jongen; Rohinton Mistry, Een wankel evenwicht; Vikram Chandra, Godenspelen; Salman Rushdie, Middernachtskinderen. Amitav Gosh en Pankaj Mishra zijn ook in Nederland te krijgen. En mijn boek: Standplaats Islamabad/New Delhi natuurlijk."
Geef Delhi een kans

Heel India is volgens Sacha een paradijs voor hebbedingetjes. "Het is goedkoop, en de spullen zijn prachtig: van textiel tot sieraden. Ik ken eigenlijk alleen Delhi echt goed, een stad waar de meeste toeristen zo snel mogelijk uit weg proberen te komen. Geef de stad een kans!
Kijk niet met westerse ogen, stel je open

Alles is anders. Daarom is het volgens Sacha het beste om niet met Westerse ogen te kijken. "Na de beestjes, de hitte, de armoede en het staren, moet het nog een keer gezegd worden: India is een totaal ander land. Alles is anders, en dat is zeker in het begin erg vermoeiend. Veel mensen, veel kleuren, veel indrukken, en dus ook die schokkende armoede en het staren. Maar ook voor later geldt dat je niet alles met een westerse bril moet bekijken. In Varanasi bijvoorbeeld, worden er lijken verbrand langs de oevers van de Ganges. Maak geen foto’s, want het is wel de oma van iemand die daar wordt gecremeerd. Maar ga het ook niet gruwend ontwijken. Ga op de ghats (trappen) zitten en kijk ernaar. (Staren mag tenslotte.) De rituelen van afscheid zijn niet vies en eng, maar ontroerend en fascinerend, en ja, een tikje morbide is het wel.
Deze houding geldt voor bijna alles in India. Als je er wat van wilt maken, moet je je open opstellen, de tijd nemen en vooral heel goed kijken naar alles wat er om je heen gebeurt. Ooit denk je nog met heimwee terug aan die middag wachten op die bus met zes uur vertraging."