Hoe maak ik ambachtelijk klompen

Hoedoe door: René Pijlman

Bekijk het profiel van René Pijlman
Aantal Hoedoes: 1

Benodigdheden

• Boomstam van een populier of wilg
• Zaag
• Kloofhamer en twee beitels
• Kapblok, kapbijl en dissel
• Pasplank, wetplank en boorbank
• Zongebakken steen
• Spieën en vulstukken
• Slagguts of dopbeitel
• Grootboor en lengteboor
• Meetlat
• Haakmes, paalmes en bodemmes
• Plathaak
• Schuurpapier
• Gele lak

Stappen

1. Zaag de boomstam tot bollen

   Zaag de stam in bollen (schijven) van circa 35 cm lang.

2. Splijt of kloof de bollen in blokken

   Splijt of kloof elke bol in 3 tot 5 blokken. Hoeveel blokken (en dus klompen) je van een bol kunt maken hangt af van de doorsnede en kwaliteit van de bol.

   Plaats de beitels onder een goede hoek in de bol en sla erop met de kloofhamer.

3. Kies blokken in paren

   Er komt heel wat klompenmakersinzicht bij kijken om de juiste blokken bij elkaar te kiezen voor een paar klompen.

   Kies voor elk paar twee blokken van dezelfde houtsoort en van dezelfde zijde van de boom (noord- vs. zuidzijde). De buitenkant van de klomp komt aan de schorszijde van het blok.

4. Bekap een paar blokken

   Plaats een blok hout midden op het hakblok. Houd het een beetje schuin en plaats je duim veiligheidshalve dicht bij je wijsvinger. Verwijder de schors met een paar slagen van de kapbijl.

   Gebruik de eerste klomp als voorbeeld voor de tweede.

   Breng een zaagsnede aan op circa 1/3 van de  achterkant van de klomp en hak de hak uit met de dissel.

5. Snij de blokken tot klompen

   Strijk met de zongebakken steen over de wetplank en gebruik dit om het paalmes vlijmscherp te maken.

   Plaats een van de blokken tegen je heup, met de neus zo dicht mogelijk bij de haak van het paalmes.

   Snij de klomp met ongeveer zeven sneden in model. Hierbij moet je met beide armen de juiste draaiingen en bewegingen maken. Dit vergt oefening en vakmanschap!

6. Boor de klompen uit en breng ze op maat

   Deze stap is het moeilijkste gedeelte en bepaalt de pasvorm van de klomp.

   Zet de klompen vast in de boorbank met enkele spieën en vulstukken.

   Sla de dopbeitel niet te diep en iets gebogen langs de kap van je af in het hout. Plaats de beitel bovenaan in de hiel en klop erop.

   Boor het gat uit met de grootboor, tot er achterin de klom genoeg ruimte is. Boor met de lengteboor midden in de klomp een gat van de juiste lengte. Vergroot het gat door met de lengteboor te schrooien.

   Snij overtollig hout weg met het haakmes. Maak de verhoging bij de hiel met de plathaak. Maak ruimte voor de kleine teen en het gewricht van de grote teen met het bodemmes. Breng het profiel van de kap aan met het bodemmes.

7. Werk de klompen af

   Breng de klik van de klomp op de juiste diepte en de bek op de goede maat. Verwijder de werkrand, die meestal wat beschadigd is, zodat een mooie scherpe rand overblijft.

   Beoordeel de pasvorm en werk de details bij.

   Laat de klompen circa 8 tot 10 dagen op 23 graden Celcius drogen. Maak de buitenkant glad met schuurpapier. Lak de klompen geel.

Do's

• Maak de messen tussendoor nog eens scherp.

Don'ts

• Laat de kapbijl niet van het hakblok op je voet vallen.

Bron