Hoe eet ik koosjer
Document acties
- Moeilijkheidsgraad: uitdagend
Benodigdheden
- Interesse in het Jodendom
- Zin en tijd om extra moeite te doen
- Internet
Stappen
-
Verdiep je in de joodse eetcultuur
Het Jodendom kent aparte regels omtrent eten en drinken. Die regels zijn vastgelegd in de kasjroet, het systeem van spijswetten dat bepaalt of voedsel wel of niet door joden gegeten mag worden. Deze spijswetten zijn grotendeels gebaseerd op de hoofdstukken Leviticus 11 en Deuteronomium 14 van de Thora, het heilige boek van de joden. Koosjer voedsel is voedsel dat in overeenstemming is met de kasjroet. Als voedsel niet in overeenstemming is met de kasjroet, wordt het trefah genoemd.
-
Lees de algemene voedingsregels
Groente, fruit en noten
Alle planten en zuiver plantaardige producten zijn koosjer.Vlees en vis
• Alleen zoogdieren die gespleten hoeven hebben en herkauwen, zijn geschikt voor consumptie, mits zij op rituele wijze geslacht zijn. Dus wel: rund, schaap, geit en hert. Maar niet: kameel, varken, paard of haas.
• Een vis moet schubben en vinnen hebben, maar hoeven niet ritueel te zijn geslacht.
• Schelp- en schaaldieren, aas en insecten met vleugels zijn verboden.
• Vogels als kip, kalkoen en gans mogen wel, roofvogels niet.Melkproducten en eieren
Melkproducten en eieren zijn toegestaan als ze van geoorloofde dieren afkomstig zijn. Dus wel geitenmelk of ganzeneieren, maar geen ezelinnenmelk of kievitseieren. Ook worden melkproducten strikt gescheiden gegeten van vleesproducten. Kaas is een moeilijk geval, omdat het gemaakt wordt door melk te laten stremmen met een dierlijk enzym. Koosjere kaas wordt daarom op een speciale manier bereid en is herkenbaar aan een stempel of zegel.In voedsel verwerkte ingrediënten
• Gelatine is een dierlijk product en wordt normaal gesproken niet gemaakt van geoorloofde en koosjer geslachte dieren. Producten waarin gelatine is verwerkt, zoals drop, toffees, spekkies, gomballen en pudding, zijn dus niet koosjer.
• Agar-agar en gemodificeerd zetmeel zijn plantaardig en dus wel oké. Ze worden soms gebruikt in plaats van gelatine.
• Emulgatoren in bijvoorbeeld margarines, vetten en sauzen zijn vaak van dierlijke oorsprong en dus niet toegestaan.
• Bijenhoning mag. Het wordt immers niet gemaakt, maar alleen verzameld door de bij (die zelf niet koosjer is). -
Check de kasjroetlijst
Het is logisch dat je in het begin niet precies weet welk voedsel koosjer is. Daarom bestaat er een kasjroetlijst, die jaarlijks wordt samengesteld door het rabbinaat (zij die de religieuze belangen van de joodse gemeenschap behartigen -vergelijkbaar met dominees en priesters). Alle producten die koosjer zijn, onder rabbinaal toezicht zijn vervaardigd én zijn verkocht in een winkel met een speciaal koosjercertificaat staan op deze lijst vermeld. Deze lijsten worden per land samengesteld. Een actuele Nederlandse kasjroetlijst vind je op de website van de NIK - Organisatie van Joodse Gemeenten.
-
Let op producten met een hechsjer
Er bestaat geen keurmerk voor producten die koosjer zijn, maar er is wel een certificaat, de hechsjer. Om het certificaat te behalen, moeten producten onder andere voldoen aan de eisen van de kasjroet en er moet een certificeringtraject worden doorlopen. Ook restaurants en winkels die koosjere producten verkopen, hebben een hechsjer nodig. Daarvoor moet een Rabbi op controle komen. Producten met een zogenaamde ORT-stempel (Onder Rabbinaal Toezicht, zie ook de afbeelding) zijn ook koosjer.
-
Kook koosjer
De belangrijkste regel bij het koken van koosjer voedsel is het gescheiden houden van melk en vlees. Deze regel geldt zowel voor de maaltijd zelf als voor de manier waarop het voedsel wordt geconsumeerd. Zo vind je in de keuken van een koosjere huishouding dubbel servies, bestek en keukengerei; van alles is een set voor vleesproducten en een set voor melkproducten. Ook wat betreft het samenstellen van de maaltijden moet je rekening houden met deze regel. Na een vleesmaaltijd drink je geen koffie met melk en bij een stokbroodje met roomboter of kaas serveer je geen soep op basis van vleesbouillon. De combinatie zalm met zure room kan wel. Na het eten van vlees wordt minimaal een uur gewacht met het eten of drinken van melkproducten.
-
Proost!
Breng een toost uit op je eerste joodse maaltijd, maar denk eraan dat wijn alleen geoorloofd is als het hele productieproces door joden is gedaan. Koop dus wijn waarop staat vermeld dat hij koosjer is!
-
…of ga voor gemak
Is een joodse maaltijd koken je iets teveel gedoe? Je kunt ook op een makkelijke manier koosjer eten. Namelijk: door uit eten te gaan! Op de website van de NIK - Organisatie van Joodse Gemeenten vind je koosjere restaurants in Nederland.
Do's
- Koop alleen producten met een ORT-stempel of producten die verkocht worden door een winkel met een hechsjer (koosjer-certificaat)
- De Nederlandse kasjroetlijst raadplegen
Don'ts
- Vlees- en melkproducten door elkaar gebruiken
- Vlees van koosjere dieren kopen die niet ritueel zijn geslacht
