Hoe word ik humanist
Document acties
- Tijdshoeveelheid 100 dagen
- Moeilijkheidsgraad: uitdagend
Benodigdheden
- Kritische geest
- Filosofische grondhouding
- Brede belangstelling
Stappen
-
Bestudeer het humanisme
Humanisten vinden zelfontplooiing (soms onvertaald aangeduid met het Duitse bildung) erg belangrijk. Je vorming als humanist begin met het bestuderen van het humanisme zelf, in de context van andere levensbeschouwelijke stromingen en ontwikkelingen in de samenleving.
De Humanistische Canon geeft een overzicht van de belangrijkste onderwerpen in en rond het humanisme. Verdiep je in de verlichting, secularisering, het liberalisme en vrijdenken, het existentialisme en postmodernisme, de humanistische psychologie en levenskunst.
-
Ontwikkel je vermogen tot rationeel en kritisch denken
Het humanisme gaat uit van de menselijke rede en redelijkheid. De basis voor menselijke kennis is zintuiglijke waarneming en het verstand. Humanisten verwerpen elke vorm van fundamentalisme of meningsvorming onder dwang. Er zijn geen dogma's, niets is zo omdat het zo is. Alle overtuigingen staan open voor discussie en kritische beschouwing.
Om dat - ook in gesprek met anderen - in de praktijk te kunnen brengen is het zaak dat je leert:
- Argumenteren
- Drogredenen te herkennen
- Kritisch te denken
-
Koester de democratie
Humanisten beschouwen de democratie als de optimale bestuursvorm, die ons beschermt tegen machtsmisbruik zoals in een dictatuur. Bestudeer onze democratie en in het bijzonder de rol van de Tweede Kamer.
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat elke opvatting die in een democratie wordt gehuldigd, te respecteren is. Denk kritisch over de opvattingen van politieke partijen en vorm je eigen mening (ga hiervoor zo nodig terug naar stap 2).
-
Wees nieuwsgierig en sta open voor andere opvattingen
Het humanisme erkent de waardigheid van elk ander mens. Humanisten zijn tolerant, open minded en nieuwsgierig. Ze verwerpen elke vorm van discriminatie op grond van sekse, ras, afkomst, geaardheid, leeftijd of levensovertuiging.
Binnen het humanisme zijn er verschillende interpretaties, stromingen en overtuigingen. Daarnaast zijn er andere levensbeschouwingen dan de humanistische. Sta daarvoor open. Verdiep je in de overtuigingen van anderen en probeer te begrijpen waar deze uit voortkomen en waarom mensen ervoor kiezen.
Dit geldt niet alleen voor de fundamenten van het humanisme, maar ook voor:
- andere meningen en politieke opvattingen dan de jouwe
- alternatieve modellen of verklaringen voor bepaalde verschijnselen
- andere uitgangspunten en levenskeuzes dan de jouwe
Toon belangstelling voor andermans visie. Natuurlijk mag je die kritisch tegen het licht houden, maar wees evenzeer bereid jouw overtuigingen te onderwerpen aan de kritiek van anderen. De dialoog - een open gesprek - tussen humanisten en andersdenkenden staat voorop. Elke ontmoeting is een verrijking voor je eigen geest.
-
Word een wereldburger
Als humanist voel je je niet slechts verbonden met de mensen in ons kleine landje met een bescheiden taalgebied, maar met alle mensen op onze planeet, ongeacht hun uiterlijke kenmerken, taal, cultuur, religie et cetera.
Wereldburger word je door:
- Veel te reizen.
- Vreemde talen te leren.
- Open te staan voor mensen uit andere culturen. Praat bijvoorbeeld eens met asielzoekers, of lees hun verhalen.
- Internationale media te volgen (naast Nederlandse).
- Humanistische opvattingen te bestuderen over allerlei internationale kwesties.
-
Aanvaard de grenzen van de menselijke kennis en durf te twijfelen
Het humanisme geeft geen uitsluitsel over het onwaarneembare en onkenbare. Wat zich buiten onze waarnemingshorizon in het heelal bevindt, wat er voor de Big Bang was, wat er na de dood gebeurt... we weten het niet en zullen het waarschijnlijk nooit weten. Over veel andere vragen blijven humanisten twijfelen.
Dat twijfelen, het voortdurend bereid zijn om levensbeschouwelijke vragen in een nieuw licht te bezien, is één van de belangrijke kenmerken van het humanisme.
In je streven om humanist te worden, hoef je dus niet antwoord te vinden op al je vragen en al je twijfels weg te nemen. Blijf nieuwsgierig, blijf twijfelen en word vol overtuiging humanist!
-
Maak een kunstwerk van je leven
Als humanist ben je autonoom en streef je naar een goed en mooi leven. Probeer het beste uit jezelf te halen en je talenten te benutten. Niet alleen voor jezelf, maar ook om bij te dragen aan een samenleving waarin het goede leven voor iedereen bereikbaar is. Leid een leven waar je bewust voor kiest, waar je mee instemt en waar je aandacht aan besteedt.
Dit humanistische streven wordt ook wel de 'levenskunst' genoemd.
-
Sluit je desgewenst aan bij een humanistische organisatie
Het is zeker geen voorwaarde om jezelf humanist te mogen noemen, maar je kunt ervoor kiezen lid te worden van een humanistische organisatie, of deze te steunen met donaties of vrijwilligerswerk.
- Het Humanistisch Verbond is een vereniging die zich inzet voor meer humaniteit in de samenleving. 'Zelf denken samen leven' is het uitgangspunt van het Humanistisch Verbond: iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen handelen, maar heeft ook verantwoordelijkheid voor andere mensen.
- Humanitas geeft mensen die dat tijdelijk nodig hebben een steuntje in de rug. Of dat nu ouderen, kinderen, mensen die eenzaam zijn, dak- of thuislozen, mensen met een beperking of jonge asielzoekers zijn. Door dat steuntje komen mensen er vaak sterker uit.
Waarom worden mensen lid van zo'n organisatie? Het humanistisch verbond zegt hierover:
- Uit solidariteit met de algemene doelstellingen van de organisatie: het humaniseren van de samenleving.
- Behartigen van de belangen van het humanistisch werk, zoals humanistische geestelijke verzorging in zorginstellingen, humanistisch vormingsonderwijs en humanistische omroepen.
- De behoefte om gelijkgestemden te ontmoeten.
- Het actief willen meewerken in de vereniging (bijvoorbeeld in een bestuur, een werkgroep of als vertegenwoordiger namens het Humanistisch Verbond in maatschappelijke organisaties).
- Het als ‘klant’ afnemen van humanistische diensten (geestelijke verzorging, uitvaartbegeleiding, bezinningsbijeenkomsten enzovoort).
Do's
- Durf jezelf humanist te noemen.
Don'ts
- Bestrijd religieuze overtuigingen niet, maar bekijk ze met belangstelling.
