Hoe herken ik een hoogbegaafd kind
Document acties
- Moeilijkheidsgraad: goed te doen
Stappen
-
Verdiep je in hoogbegaafdheid
Hoogbegaafdheid wordt nogal eens verkeerd begrepen; hoogbegaafde kinderen zijn geen genieën, ze scoren vaak op verschillende gebieden beter dan gemiddeld. Het is echter wel belangrijk dat de omgeving de kinderen steunt en accepteert, zodat die prestaties ook daadwerkelijk geleverd kunnen worden. Als een omgeving niet stimulerend is, dan komt het voor dat kinderen juist gaan onderpresteren. Dit kan als gevolg hebben dat het kind gezien wordt als dom, terwijl het in feite hoogbegaafd is.
Als je voor je werk veel te maken hebt met kinderen, dan is het verstandig je in hoogbegaafdheid te verdiepen. Zelfs dan zul je misschien niet in staat zijn om alle gevallen te spotten, maar het zorgt er in ieder geval voor dat je bepaalde signalen beter kunt oppikken. -
Herken de signalen
Hoogbegaafde kinderen hebben een aantal kenmerken. Als een kind die kenmerken vertoont, dan bestaat de kans dat hij of zij hoogbegaafd is. Signalen die je op kunt pikken zijn:
- het kind gaat helemaal op in een eigen wereld en kan zich ontzettend concentreren op dingen die hij of zij interessant vindt
- het kind kan dingen goed onthouden en heeft geen moeite met het uitvoeren van meerdere taken tegelijk
- het kind reageert erg sterk op geluid, geur, gevoel of smaak
- De spraakontwikkeling van het kind begint al vroeg en is duidelijk verder dan die van andere kinderen. Dit geldt ook voor leesvaardigheid
- het kind is uitzonderlijk nieuwsgierig, probeert veel nieuwe dingen uit en heeft een buitengewoon levendige verbeelding
- het kind kan goed redeneren en heeft talent voor het vinden van creatieve oplossingen
- het kind slaapt minder dan normaal voor de leeftijd
- het kind heeft moeite met stilzitten en heeft graag actie. Later ontwikkelt zich dat in een voorliefde voor puzzels en het zelf bedenken van ingewikkelde spellen
-
Bekijk de 'normale' ontwikkeling
Veel kinderen hebben wel een of meer van de bovengenoemde kenmerken. Dat wil niet automatisch zeggen dat ze hoogbegaafd zijn. Des te meer kenmerken de kinderen vertonen, des te groter die kans. Om te weten te komen of een kind hoogbegaafd is, is het belangrijk om de kenmerken af te zetten tegen de normale ontwikkeling van kinderen.
Aspecten die kenmerkend zijn voor hoogbegaafde kinderen, maar ook voor 'gewone' kinderen zijn bijvoorbeeld het nieuwsgierig zijn, de voorliefde voor spelen en het steeds minder slaap nodig hebben. Als een kind juist deze drie kenmerken vertoont, is de kans op hoogbegaafdheid kleiner dan wanneer het kind al vroeg ontzettend goed praat en leest en zich heel erg goed kan concentreren op meerdere dingen. -
Test het kind
Als je het prettig vindt om zekerheid te hebben over de (hoog)begaafdheid van een kind, dan kun je het eventueel laten testen. Doe dit echt alleen als je er goed over na hebt gedacht, omdat je een dergelijke test vaak maar één keer goed uit kunt voeren. Een tweede of derde keer is moeilijk, omdat je dan te maken kunt krijgen met leer-effecten. Gaat het niet om je eigen kind? Leg die dan ook voor aan de ouders.
Tests kunnen het beste uitgevoerd worden als het kind tussen de vier en negen jaar oud is. Des te jonger het kind, des te betrouwbaarder de resultaten over het algemeen zijn. De test moet uitgevoerd worden door een specialist. Die specialist mag geen bekende van het kind zijn, dat kan de testresultaten beïnvloeden. Kies de specialist die de test uitvoert zorgvuldig uit, zodat later opnieuw testen niet nodig is. -
Onderneem actie
Als uit de diverse kenmerken en/of de test blijkt dat een kind hoogbegaafd is, dan is het belangrijk om actie te ondernemen. Doe dit niet door het kind af te zonderen van de andere kinderen, maar probeer juist op een stimulerende, coachende manier wat extra uitdaging te bieden. Zijn er meerdere kinderen in een groep die het wat beter doen dan gemiddeld? Dan kun je hen bijvoorbeeld een paar extra taken geven. Steekt een kind met kop en schouders boven andere kinderen uit en lijkt dit ook de sociale interactie te beïnvloeden? Overweeg dan of een andere - meer gespecialiseerde - school een goede optie zou zijn.
Do's
- Vooral voor ouders: wees realistisch. Alle ouders vinden hun eigen kinderen bijzonder. Logisch, maar dat maakt ze niet automatisch hoogbegaafd
- Wie, als ouder of in zijn of haar beroep, met kinderen te maken heeft, doet er goed aan om altijd voor een stimulerende omgeving te zorgen. Ook niet hoogbegaafde kinderen hebben daar baat bij
Don'ts
- Concentreer je niet alleen op het vinden van aanwijzingen voor hoogbegaafdheid. Dat kan ervoor zorgen dat een kind zich op een vervelende manier anders gaat voelen dan de rest en kan zijn weerslag hebben op de motivatie van het kind
