Hoe maak ik aardbeienjam

Hoedoe door: Janine Bruinooge

Bekijk het profiel van Janine Bruinooge
Aantal Hoedoes: 34

Benodigdheden

• 1,5 kilo aardbeien (voor circa 450 gram jam)
• 1,5 kilo suiker
• Sap van 2 citroenen
• 1 Theelepel boter
• Grote, zware pan van roestvrij staal of koper
• Jam- of suikerthermometer of een koud schoteltje
• Citruspers
• Houten lepel met lange steel
• Schuimspaan
• Trechter met wijde buis
• Vergiet
• Snijplank en mes
• Weckpot of pot met schroefdeksel
• Oven
• Fornuis
• Bakplaat
• Schone theedoeken
• Sopje van heet water en soda
• Etiketten en pen
• Kookwekker
• Pannenlappen (optioneel)
• Cellofaan (optioneel)
• Elastiekjes (optioneel)

Stappen

1. Maak de aardbeien schoon

   De kwaliteit van jam staat of valt met die van het fruit. Gebruik daarom alleen verse en gave aardbeien. Zelf gekweekte aardbeien geven extra voldoening.

   Ontdoe de aardbeien van de kroontjes en spoel ze vervolgens schoon met koud water.

2. Bepaal hoeveel tijd je wilt uittrekken voor het jam maken

   Aardbeienjam maken kun je op grofweg twee manieren doen. De eerste manier kost wat meer voorbereidingstijd; hierbij meng je de aardbeien met suiker en laat je het mengsel 24 uur in de koelkast staan alvorens je begint met het koken van het fruit. Het voordeel van deze bereidingswijze is dat de pectine (natuurlijk bindingsmiddel) uit de geleisuiker in de stukjes aardbei kan trekken. Het fruit hoef je daardoor minder lang te koken om de juiste dikte te krijgen. De aardbeien behouden zo beter hun smaak en kleur.
   
   Bij de tweede bereidingswijze kook je de aardbeien eerst zacht voordat je de suiker toevoegt. Vervolgens laat je de fruitmassa inkoken totdat het de juiste dikte heeft. Het voordeel van deze bereidingswijze is dat je binnen circa 40 minuten beschikt over een pot zelfgemaakte aardbeienjam. 
   
   Geen haast? Kies dan voor de eerste bereidingswijze en lees wat je moet doen bij stap 3, 4 en 5.
   Weinig tijd? Kies dan voor de tweede bereidingswijze en lees wat je moet doen bij stap 6, 7 en 8.
   Ga vervolgens verder met stap 9 en 10; die zijn voor beide bereidingswijzen hetzelfde.

3. Meng de aardbeien met de suiker

   Doe de aardbeien in een schaal en voeg de geleisuiker toe. Meng het geheel goed en dek de schaal af met folie. Het mengsel moet 24 uur in de koelkast staan.
   
   

4. Pers de citroenen uit en voeg het sap toe

   Als alle suiker de volgende dag in de aardbeien is getrokken, kun je de schaal uit de koelkast halen. Snijd vervolgens de citroenen doormidden en pers ze uit. Voeg het sap aan het aardbeienmengsel toe en doe alles in een brede en diepe pan.

5. Breng alles aan de kook

   Zet de pan op een laag vuur op en breng het mengsel langzaam al roerend aan de kook. Het mengsel moet minimaal 4 minuten koken. Hou er rekening mee dat het mengsel pas ‘kookt’ als de hele massa borrelt en ook blijft borrelen als je in de pan roert. Is dat het geval, dan gaat vanaf dat moment de kooktijd in. Voeg vervolgens de boter toe en roer dit snel en goed door het mengsel.
   
   Lees verder bij stap 9.
   
   

6. Pers de citroenen uit

   Snijd vervolgens de citroenen doormidden en pers ze uit. Voeg het sap aan het aardbeienmengsel toe en doe alles in een brede en diepe pan.

7. Breng de aardbeien en het sap aan de kook

   Zet de pan op een laag vuur op en breng het mengsel langzaam al roerend aan de kook. Na 15 – 20 minuten zijn de aardbeien meestal helemaal zacht.
   
   

8. Voeg suiker toe en laat het geheel inkoken

   Als je beschikt over een mooie zachte fruitmassa, kun je de (gelei)suiker toevoegen. Verhit de massa onder af en toe roeren tot de suiker helemaal is opgelost. Voeg vervolgens de boter toe en breng de massa weer aan de kook. Laat alles 10 – 20 minuten doorkoken. 
   
   

9. Zorg voor schone potten

   Het voordeel van jam is dat je het lang kunt bewaren en daardoor ook in het najaar nog kunt genieten van zomerse vruchten zoals bijvoorbeeld aardbeien en frambozen. Alleen is het dan wel zaak dat je jam bewaart in schone potten. Wat voor een soort potten je gebruikt, maakt niet uit, als je ze maar luchtdicht kunt afsluiten. Weckpotten zijn het makkelijkst omdat die te koop zijn met een handige afsluitring (van rubber) en deksel. Je kunt echter ook potten met schroefdeksel gebruiken. Het luchtdicht afsluiten doe je in dat geval door de gevulde pot af te dekken met een stuk licht bevochtigd cellofaan en een elastiekje. De deksel schroef je er vervolgens bovenop.
   
   Voor het schoonmaken van de potten kun je warm water en soda gebruiken. Was ze in het sopje af en spoel ze vervolgens goed schoon met heet water. Gebruik voor het afdrogen een schone theedoek. Vervolgens moeten de potten worden gesteriliseerd. Dit kun je doen met behulp van een oven. Verwarm de oven voor op 140 °C. Als de oven warm genoeg is, zet je de potten omgekeerd op een (schone!) bakplaat en schuif je die in de oven. Na 15 minuten beschik je over gesteriliseerde potten. Plaats de potten – met de opening naar boven – op een schone theedoek. 

10. Controleer de dikte

    Als de fruitmassa goed is ingekookt, is het tijd om de dikte van het mengsel te controleren. Dit kun je met een jam- of suikerthermometer. Hang de thermometer in de borrelende fruitmassa en wanneer die 105 °C aangeeft, is het stollingspunt bereikt en is je aardbeienjam dus dik genoeg.
    
    Geen suikerthermometer bij de hand? Doe dan de stollingsproef. Schep met een lepeltje wat jam uit de pan. Laat dit vervolgens op een koud schoteltje 1 minuut afkoelen. De jam is klaar als het vel dat zich boven op de jam vormt kreukelt wanneer je het zachtjes met de top van je vinger indrukt. Of als de jam niet van het schoteltje afdruipt wanneer je het schuin houdt. Als het aardbeienmengsel nog te vloeibaar is, laat je het nog wat langer doorkoken en doe je later nogmaals de stollingsproef.
    
    

11. Vul de warme potten

    Jam kun je het beste overgieten in warme potten. Haal daarom de gesteriliseerde potten pas uit de oven op het moment dat de jam klaar is om over te gieten. Het beste kun je aardbeienjam 8 tot 10 minuten laten afkoelen voordat je het in potten doet. Plaats de potten – met de opening naar boven – op een schone theedoek en vul ze tot even onder de rand. Sluit ze vervolgens goed af en zet ze op hun kop. De hitte van de jam duwt namelijk de overtollige lucht uit de pot. Dit komt de houdbaarheid ten goede. Na 5 minuten mogen de potten weer rechtop staan en kan de jam rustig afkoelen. Schrijf ondertussen etiketten: noteer wat in de pot zit (aardbeienjam) en schrijf tevens de productiedatum op. Als je de jam bewaart op een koele en donkere plaats is die 6 – 12 maanden houdbaar. Op een koude winterdag kun je dus ook nog genieten van je eigengemaakte aardbeienjam en krijgen de ‘donkere dagen’ een zomers tintje.   

12. Experimenteer en varieer (optioneel)

    Aardbeien kun je goed combineren met andere fruit- of groentesoorten en kruiden en specerijen. Vervang bijvoorbeeld de helft van de aardbeien eens door rabarber of voeg verse gember toe. Aardbeienjam krijgt een oosters tintje als je wat (licht geplette) stengels citroengras en kardemompeulen mee kookt.   

Do's

• Gebruik verse aardbeien.
• Voeg citroensap toe met behulp van een zeef; op die manier voorkom je dat vruchtvlees in je jam terechtkomt.
• Gebruik schone en gesteriliseerde potten.

Don'ts

• De stollingsproef vergeten te doen; je jam is dan te dun of wordt te dik (stroperig).

Bron

Meer uitleg

• Gek op aardbeien en in het bezit van een (moes)tuin? Probeer dan eens je eigen aardbeien te kweken. De enthousiaste tuinliefhebbers van de Vrolijke Tuinier geven je graag tips.
• Bij Suikerfabrikant Van Gilse weten ze wel raad met aardbeien: op hun site vind je behalve recepten voor jam, nog een heleboel andere zoete gerechten gemaakt van aardbeien en suiker.