Hoe maak ik DNA
Document acties
- Tijdshoeveelheid 30 minuten
- Moeilijkheidsgraad: goed te doen
Benodigdheden
- Spliterwten
- Zout
- Water
- Blender
- Zeef
- Vloeibare zeep
- Enzymen bijvoorbeeld ananassap of contactlensvloeistof
- Isopropylalcohol of ethanol (drogist)
- Gedestilleerd water
Stappen
-
Maak erwten-cellen-soep
Doe 100 gram spliterwten in een blender. Waarom erwten? Vooral omdat de ‘vader’ van de genetica Gregor Mendel zijn eerste experimenten met de erwt deed. Het kan ook met spinazie, kippelevertjes, uien enzovoort.
Voeg een mespuntje zout en 200 ml (een glas) koud water toe en mix vijftien seconden op de hoogste stand. Je hebt nu erwten-cellen-soep. Het zout helpt later mee om je DNA neer te laten slaan (te zorgen dat het vast wordt zodat je het uit de oplossing kan halen).
-
Maak het DNA vrij uit de cellen
Zeef de soep in een kopje en voeg twee eetlepels vloeibare zeep, bijvoorbeeld afwasmiddel, toe. Hierdoor breekt het celmembraan (de buitenkant) en de celkern af en kan het DNA, dat in de kern verpakt zat, vrijkomen. Meng door even met het kopje te zwenken en laat vijf tot tien minuten staan.
-
Bevrijd het DNA van zijn beschermende eiwitten
Schenk de mix in reageerbuisjes of andere kleine glazen potjes, ieder ongeveer 1/3 vol. Voeg als enzym enkele druppels van een middel toe dat vlees mals maakt, dat kan ook ananassap of contactlensvloeistof zijn. Roer heel voorzichtig. DNA zit in de celkern opgevouwen om eiwitten heen die het beschermen. Het enzym knipt die eiwitten kapot maar laat het DNA intact zodat je het kan isoleren. Als je te hard roert breek je het lange DNA-molecuul in kleinere stukken waardoor je het later slechter kan zien.
-
Isoleer het DNA
Voeg voorzichtig een laagje alcohol (70-95% isopropylalcohol of ethanol) toe zodat het bovenop de erwtenmix blijft staan. DNA zal als een witte draderige smurrie naar de alcohollaag gaan omdat het zich daar het prettigst voelt. Chemisch gezien dan. Gebruik een houten stokje om het uit het buisje te halen. Bewaar je DNA in een ander buisje gevuld met een 50% alcohol oplossing in water (die maak je door bijvoorbeeld 53 ml van 95% ethanol te mengen met 47 ml gedestilleerd water (drogist). Zolang je het niet hard schudt en goed afsluit kan het jaren goedblijven.
Kan dit experiment ook met menselijk DNA? Jazeker, maar waar haal je 100 gram menselijke cellen vandaan? In laboratoria doen DNA-onderzoekers daarom het experiment op veel kleinere schaal met geavanceerde apparatuur. Ze hebben maar een druppeltje bloed of wangslijm nodig.
Do's
- Experimenteren met verschillende soorten materiaal en verschillende soorten zeep.
Don'ts
- Warm water gebruiken. Dat helpt de enzymen om niet alleen de eiwitten maar ook het DNA aan te tasten
- Haastig zijn. Geef de reacties de tijd, dan krijg je meer opbrengst